باید بدانید که سلولهای بویایی در سقف بینی وجود دارد که با رسیدن مولکولهای مواد بوییدنی به سمت بالا و سقف بینی ، باعث تحریک این سلولها شده و فرد متوجه بو میشود. زمانیکه این مسیر مسدود باشد فرد متوجه بو نمیشود و عملا حس بویایی وی تحریک نمیشودکاهش حس بویایی بعد از عمل نیز به خاطر تورم ناشی از عمل جراحی است که باعث گرفتگی مسیر های نام برده میشود و در فرد این حس را ایجاد میکند که حس بویایی خود را از دست داده ، اما این تورم رفته رفته کمتر میشود و ورم های ناشی از عمل از بین میروند در نتیجه نیز مسیرهایی که حس بویایی را تحریک میکنند باز شده و دوباره فرد به حالت اولیه باز میگردد.
آیا عمل جراحی بینی حس بویایی شما را تحت تاثیر قرار خواهد داد ؟
جواب سرراست و کوتاه به این سوال “بله” است . عمل جراحی بینی به احتمال زیاد بر روی حس بویاییشما اثر خواهد گذاشت اما تاثیر آن موقتی خواهد بود . وقتی شما بینی خود را جراحی می کنید ، تورم و کبودی بینی فقط برای چند هفته الی چند ماه ادامه خواهد داشت .
به گفته دکتر تئودور دیکتابن “سیستم بویایی به اندازه سیستم فهم و ادراک انسان پیچیده نیست ”
در بینی شما محفظه هایی وجود دارد که انتهای عصب بویایی به آنها متصل هستند هنگامی که شما نفس می کشید، هوا در اطراف این محفظه ها می گردد و شما آن رایحه را درک می کنید.
پس از اینکه جراحی بینی به اتمام رسید ،بینی شما برای یک دوره ی طولانی متورم خواهد شد به همین دلیل آن محفظه هایی که در انتهای اعصاب بویایی قرار داشتند دیگر مانند قبل نخواهند بود . تورم باعث می شود که این محفظه ها تا حدی بسته شوند و در نتیجه تا زمانی که تورم ادامه داشته باشد شما با کاهش حس بویایی مواجه خواهید شد. همچنین ممکن است تا حدی بر روی حس چشایی شما نیز تاثیر بگذارد به دلیل اینکه بینی و حس بویایی نقش بزرگی را در حس چشایی شما ایفا می کند.
احساس بویایی در افرادی که دچار انحراف بینی هستند کم تر از افراد معمولی است بنابراین ، در صورتیکه این عارضه ناشی از انحراف بینی باشد بعد از عمل جراحی بینی بویایی بهبود می یابد.
همچنین افرادی که دارای پولیپ بینی هستند نیز باید قبل از عمل سی تی اسکن از بینی و سینوس انجام دهند و این موارد را اصلاح نمایند.
در صورت درمان پولیپ و انحراف بینی مشکلات بینی حل و تنفس راحت تر خواهد بود ، همچنین احساس بویایی نیز افزایش خواهد یافت.
تحقیقات علمی درباره ی افرادی که عمل جراحی بینی را انجام داده اند نشان داده است که ۸۶ درصد از حس بویایی آنها پس ۶ ماه باز خواهد گشت این یک حد مطلوب است چونکه بهبود کامل بینی شما می تواند یک سال به طول بینجامد تا تورم آن به طور کامل از بین برود.
منابع:
درمان اختلالات بویایی به روش «تمرین بویایی»
یک شنوایی شناس نوروپاتی را از علل حواسپرتی دانشآموزان در کلاس دانست و گفت: استفاده از سیستم FM که صدای معلم را به دانشآموز نزدیک میکند راهگشا است.
کودکان مبتلا به نوروپاتی
در محیطهای پرسر و صدا مشکل پیدا میکنند، قاطی میکنند و هر چه آنها را
صدا میکنید پاسخ نمیدهند و حتماً باید تکانشان دهید تا به شما نگاه کنند و
جواب دهند.
چنانچه
این کودکان در کلاسی حضور داشته باشند و کلاس کناری سر و صدا کنند به آن
صدا گوش میدهد و نمیتواند بر صدای معلم تمرکز کند و آن را تمییز دهد
بنابراین زود حواسشان پرت میشود.
یکی از بهترین راهکارها جلب نظر و تمرکز این افراد استفاده از وسایل کمک شنوایی مثل سیستم FM است
که فاصله صدا را کم میکند یعنی اگر معلم در فاصله 10 متری کودک ایستاده
باشد این سیستم صدا را به 1 متری کاهش میدهد، بنابراین گویا معلم در کلاس
درس اختصاصاً به این دانشآموز آموزش میدهد.
نوروپاتی
شنوایی در بچههای کم شنوا نرخ بالایی دارد یعنی حتی بچههای دارای شنوایی
کم نیز در برخی مواردنوروپاتی دارند و در جمعیت عادی نیز زیاد است ولی
شناسایی نمیشوند.
از
آنجا که درمان خاصی ندارد بهترین کار ممکن، این است که به خانواده نحوه
رفتار با این کودک را آموزش دهیم تا از رفتار وی سوءبرداشت نشود و به وی
کمک شود.
برای
مثال مادر نباید از آشپزخانه با بچه حرف بزند بلکه مقابل وی بنشیند یا به
نحوی توجه وی را جلب کند یا معلم کودک را در ردیف اول بنشاند.
معلم باید وی را در انتهای کلاس یا کنار پنجره بنشاند یا زمانی که زنگ ورزش است در کنار پنجره ننشیند.
در این کودکان باید از جذابیتهای دیداری استفاده کرد و درسها نوت ایجاد کرد تا کودک قبل از حضور در کلاس درس روی آنها کار کند.
در
برخی موارد این کودکان به بی ادبی متهم میشوند که پاسخ نمیدهند یا گاهی
به آنها منفعت طلب میگویند که هر گاه موضوعی به نفع آنان است آن را
میشنوند و گاهی که به نفعشان نیست آن را نمیشنوند.
برخی
بچهها از بخش گوش تا حلزون از نظر شنوایی سالم هستند یعنی شنوایی محیطی
سالمی دارند ولی عصب انتقال دهنده اصوات به مغز دچار مشکل شده است که به
این عارضه نوروپاتی شنوایی اطلاق میکنیم.
دقیقاً
نمیدانیم که این مشکل عصبی در کدام بخش از عصب وجود دارد و وضعیتی پیچیده
است که در آن عصب به بیماری مبتلا میشود که هنوز برای انسان شناخته شده
نیست چرا که عصب از حلزون گوش آغاز میشود و تا مغز ادامه پیدا میکند.
این
بیماری معمولاً در کودکان دارای بیماریهای خاص مشکلات عصبی در دوران
جنینی داشته باشند یا زایمانهای مشکلدار و همچنین کمبود اکسیژن از عوامل
این بیماری است.
در برخی موارد ریشههای ارثی برای این بیماری وجود دارد بنابراین علت موضوع دقیقاً مشخص نیست.
زمانی
که از این کودکان تست شنوایی گرفته میشود به سمت صدا باز میگردند ولی با
صدای گفتار مشکل زیادی دارند یعنی متوجه گفتار نمیشوند و در حقیقت
میتوان گفت اصوات را تنها به صورت فیزیکی میشنود و در تجزیه و تحلیل آن
دچار مشکل است.
گوش
انسان فقط بر اساس امواج صوتی کار نمیکند بلکه باید امواج صوتی شناخته
شده و تجزیه و تحلیل شود که این مهم نیازمند عصب است تا عکسالعمل مناسب را
به یک صدا نشان دهد
به کارگیری دستگاه Q-Sweat و (Quantitative Sensory Test) QSTبرای ارزیابی اختلالات نوروپاتی:
با توجه به اهمیت دو دستگاه QST و Q-Sweat در ارزیابی اختلالات عصبی و نوروپاتی در زیر به تفسیر دقیق تر این دو دستگاه و کاربرد هریک از دیدگاه مقایسه و وجه اشتراکات پرداخته میشود.
Q-Sweat
Sudomotor از فیبرهای عصبی سمپاتیک postganglionic است که باعث تحریک غدد تعریق شود. از آنجا که آسیب دیدگی sudomotor در طی سطوح ابتدایی بیماری نوروپاتی دیابتی مشاهده میشود، بررسی میزان تخریب اعصاب sudomotor از اولین شاخص ها در نوروپاتی دیابتی است.
اهمیت تشخیص زودهنگام نوروپاتی دیابتی به دلیل اینکه نوروپاتی دیابتی باعث بروز ایجاد نوروپاتی قلبی، اختلالات گوارشی، مثانه و قوای جنسی میشود، دارای اهمیت فراوانی است. با استفاده از دستگاه Q-Sweat میتوان نرخ تعریق را از نواحی مشخص (چهار ناحیه (3تا از پا و یکی از دست)) در حضور تحریک و یا بدون تحریک برای تعیین و میزان آسیب دیدگی اعصاب sudomotor ثبت نمود. به عبارتی هر بیماری دیگر که باعث آسیب زدن به اعصاب sudomotor شود، با این دستگاه امکان ارزیابی وجود دارد. این دستگاه دارای سیلندر خشک کن برای حذف رطوبت هوا و بالا بردن دقت میباشد. با توجه به شکل زیر که سطوح مختلف بیماری را از سلامت تا نوروپاتی کامل نشان میدهد، خروجی این دستگاه قابل تفسیر است:
در شکل A، الگوی تعریق نرمال در یک فرد سالم را نشان میدهد. در شکل B، الگوی تعریق در یک فرد با نوروپاتی دیابتی را نشان میدهد (الگو تغییر یافته به صورت کاهش تعریق در نواحی جوراب ساق بلند و دستکش است). پس اندازهگیری حجم و نرخ تعریق در این نواحی به تشخیص اولیه نوروپاتی دیابتی و اختلالات sudomotor کمک میکند.
مقالات مرتبط:
QST
سیستم Case IV (QST) یک دستگاه تشخیصی خودکار است که برای تعیین و تشخیص آستانه حسی که در اثر بیماریهایی از قبیل اختلالات گیرنده های حسی، فیبرهای عصبی، سیستم عصبی مرکزی و نواحی ارتباطات مغزی تغییر کردهاست، به کار میرود. همچنین به وسیله این دستگاه، میزان بهبود در ادراک حسی در طی درمان قابل شناسایی میباشد. این دستگاه به دلیل دارا بودن حساسیت بالا، ارائه داده های کمی، خاص بودن و قابلیت تکرار پذیری بالا، منحصر به فرد است.
مدالیته های مختلف حسی که قابل مشاده است:
VDT: آستانه تشخیص ارتعاشی (mechanoreception)، فیبرهای میلین دار با قطر بزرگ؛ -Aآلفا.
CDT: آستانه تشخیص سرمایی (فیبرهای میلین دار با قطر کوچک؛ -Aدلتا)
WDT: آستانه تشخیص گرمایی (فیبرهای فاقد میلین)
HPDT: آستانه تشخیص درد گرمایی.
با توجه به مشخصات و مدالیته های مختلف این دستگاه، میتوان در نورپاتیهای مختلف و بیماریهای عصبی از این دستگاه استفاده کرد.
آیا شروع یک برنامه ورزشی ساده پیاده روی به افراد مسن به بهبود عملکرد نواحی کلیدی مغز کمک میکند؟
مطالعهای در سال 2017 توسط محققان دانشگاه مریلند، انجام گرفته است که اطلاعات جدیدی از چگونگی تأثیر فعالیت فیزیکی به فیزیولوژی مغز و امیدواری بیشتری برای امکان ایجاد دوباره برخی از اتصالات عصبی محافظ میدهد. دکتر کارسون اسمیت (استاد حرکت شناسی) و همکارانش، کشف کردند که چگونه یک پیاده روی در مدت 12 هفته در افراد مسن (60 تا 88 سال) که مبتلا به اختلال شناختی و یا آلزایمر هستند، میتواند در افزایش عملکرد نواحی مغزی درگیر آنها اثر بگذارد. دکتر اسمیت نویسنده ارشد این مقاله، توضیح میدهد که " ناحیه قشر خاکستری خلفی مغز (PCC)، مرکز شبکه های نورونی است که سیگنالها در آن هماهنگ و پراکنده میشوند و ما میدانیم که کاهش اتصالات در این ناحیه با کاهش حافظه و تجمع آمیلوئید که هر دو نشانه MCI و آلزایمر هستند، همراه است." به همین دلیل، کاهش اتصالات در ناحیه PCC ممکن است به عنوان یک بیومارکر مهم برای تشخیص اختلالات شناختی حتی قبل از علائم مربوط به AD و MCI، به نظر برسد. همچنین، این میتواند به عنوان یک هدف برای تست اثرگذاری مداخلاتی از قبیل ورزش برای بهبود عملکرد مغز در افراد با علائم MCI، باشد.
تیم تحقیقاتی دکتر اسمیت تست ورزش را برای دو گروه 16 نفری، یکی افراد مسن سالم و دیگری افرادی که مبتلا به اختلالات شناختی بودند، انجام دادند. برنامه ورزشی شامل 30 دقیقه پیاده روی برای چهار بار در هفته به مدت سه ماه بوده است. قبل و بعد از برنامه ورزشی، از شرکت کنندگان هر دو گروه اسکن fMRI برای ارزیابی اتصالات عملکردی نواحی مختلف مغز گرفته شده است. بعد از اتمام برنامه، هر دو گروه قابلیت یادآوری کلمات بیشتری داشتند؛ در صورتیکه اتصالات عملکردی گروه MCI در طی تصویربرداری از 10 ناحیه لوب پیشانی، آهیانه، گیج گاهی، اینسولار و مخچه افزایش یافته بود. دکتر اسمیت میگوید: "این یافته نشان میدهد که تمرینات ورزشی میتوانند با ایجاد دوباره ارتباطات و اتصالات عصبی در شبکه حالت پیشفرض (default-mode network)، عملکرد شناختی مغز را بهبود بخشند؛ که احتمالا باعث افزایش ظرفیت برای جبران ضایعات پاتولوژی عصبی مرتبط با بیماری آلزایمر و MCI میشود".
در حالیکه هنوز مشخص نیست که آیا اثرات تمرین ورزشی اختلالات شناختی را در بیماران MCI به تأخیر میاندازد یا خیر، تغییرات اتصالات عصبی در این مطالعه، امید این را می دهد که ممکن است تمرینات ورزشی بتواند پلاستیسیتی مغز را تحریک کند و اتصالات مغزی را که در حین بیماری از بین رفته است برگرداند.
منابع:
قرار گرفتن در معرض عطر اسانس رزماری به طور قابل توجهی میتواند موجب افزایش حافظه کاری در کودکان شود.
این یکی از تحقیقات جاری در سال 2017 در دانشگاه نورثامبریا است که توسط دکتر مارک ماس و ویکتوریا ارل در کنفرانس سالانه انجمن روانشناسی بریتانیا انجام گرفته است. دکتر مارک ماس میگوید: "مطالعات قبلی ما نشان داده است که عطر اسانس رزماری میتواند عملکردهای شناختی در افراد سالم (بزرگسالان) را افزایش دهد. آگاهی از میزان اهمیت حافظه کاری در پیشرفت تحصیلی باعث شد که اثرات مشابه را در کودکان در مدرسه بررسی کنیم."
در این تحقیق 40 کودک با محدوده سنی 10 تا 11 سال، در انجام تکالیف ذهنی مختلف شرکت کردند. کودکان به طور تصادفی در یک اتاق با عطر رزماری و یا اتاق بدون هیچ بوی پخش شده، قرار میگرفتند. کودکان به صورت تکی و جداگانه آزمایش میشدند. بعد از معرفی، محقق به کودک میگوید:" شما اینجا هستید تا برخی بازیهای حافظه را انجام دهید. لطفا استرس نداشته باشید ولی سعی کنید بهترین عملکرد خود را در به یادآوری آنچه از شما میخواهم، داشته باشید." آنالیزها نشان دادند که کودکان در اتاق معطر نمرات بالاتر قابل توجهی نسبت به کودکان در اتاق بدون بو دریافت کردند. دکتر مارک ماس گفت: " چرا و چگونه رزماری این اثر را دارد جای بحث دارد". ممکن است که رزماری بر فعالیت الکتریکی مغز اثرگذار باشد یا ترکیبات فعال دارویی در هنگام در معرض بو قرار گرفتن، جذب شود. " ما میدانیم که حافظه ضعیف کاری به عملکرد ضعیف تحصیلی در کودکان مرتبط است و این یافته ها یک روش کم هزینه و ساده را در بهبود عملکرد تحصیلی کودکان پیشنهاد میدهد. این روش میتواند در مقیاس بزرگ در برنامه آموزش و پرورش قرار بگیرد."
منابع:
درمان اختلالات بویایی به روش «تمرین بویایی»