ارتباط حس بویایی و چشایی
بویایی و چشایی دو حس مرتبط
حس بویایی و حس چشایی از حسهای پنجگانه انسانی است و بدلیل ارتباطاتی که بین اعصاب چشایی و بویایی وجود دارد تقریبا این دو حس لازم و ملزوم یکدیگرند
شما میتوانید حس بویایی خود را با استفاده از تست بویایی استاندارد ایران ارزیابی کنید.
.
حس بویایی و چشایی و ارتباط ما با محیط بیرون
انسان‌ها، موجوداتی ارتباطیهستند و همواره با جامعه و محیط اطراف خود ارتباط دارند. براساس این ارتباطی که انسان با دیگران و محیط پیرامون خود برقرار می‌کند، فرایندهای مربوط به زندگی مانند دردها، لذت‌ها، احساس‌ها و خلق‌وخوها هم در او شکل می‌گیرند. آن چیزی که ارتباط ما را با محیط بیرون و اطرافیانمان برقرار می‌کند و شکل می‌دهد، حواس پنجگانه بویایی، بینایی، شنوایی، لامسه و چشایی است. حس بویایی و چشایی در انسان‌ها نسبت به حیوانات، کارایی و قدرت کمتری دارند .
شما میتوانید حس بویایی خود را با استفاده از تست بویایی استاندارد ایران ارزیابی کنید.
وابستگی حس بویایی و چشایی
از آنجا که ما انسان‌ها می‌توانیم با حرف زدن، ارتباط مناسبی با دیگران برقرار کنیم، برخی از حواس پنجگانه‌مان هم ضعیف‌تر است. یکی از لذت‌های تمام انسان‌ها، مخصوصا در کشور ما، لذت غذا خوردن است
شما میتوانید حس بویایی خود را با استفاده از تست بویایی استاندارد ایران ارزیابی کنید.
.
نکته مهم اینجاست که حس بویایی و چشایی، به‌شدت به هم وابسته هستند. به‌عبارت ساده‌تر، بوی خوب غذا می‌تواند باعث تحریک اشتها و لذت بردن از غذا شود. از طرف دیگر، ما انسان‌ها به‌دلیل ضعف حس بویایی ، بیشتر به تفکیک کلی بو به‌صورت بوی خوب و بو بد می‌پردازیم اما همین تفکیک کلی هم می‌تواند باعث ایجاد حس خوشایند در ما شود .
شما میتوانید حس بویایی خود را با استفاده از تست بویایی استاندارد ایران ارزیابی کنید.
افسردگی با از دست دادن حس بویایی و چشایی
از آنجا که حس بویایی و چشایی به هم مربوط هستند، افرادی که حس بویایی خود را به دلایل مختلفی مانند از بین رفتن مخاط بینی یا ابتلا به تومورهایی که بر عصب بویایی در مغز تاثیر منفی می‌گذارند، از دست می‌دهند، به‌تدریج دچار علایم اختلال افسردگی می‌شوند. این افراد، علاوه بر اینکه از یکی از لذت‌های زندگی که همان استشمام بوی خوشایند است، محروم می‌شوند، به‌دلیل تاثیر حس بویایی بر چشایی، از لذت غذا خوردن هم محروم خواهند شد
شما میتوانید حس بویایی خود را با استفاده از تست بویایی استاندارد ایران ارزیابی کنید.
.
حالا اگر این دو محرومیت در کنار مشکلات دیگر زندگی مانند مشکلات مالی، اجتماعی، عاطفی و شغلی قرار بگیرند، می‌توانند باعث تشدید یا بروز افسردگی شوند. از طرف دیگر، افراد مبتلا به افسردگی هم از غذا خوردن لذت نمی‌برند و یکی از دلایل این لذت نبردن، کاهش قدرت بویایی و چشایی در دوران بیماری می‌دانند
شما میتوانید حس بویایی خود را با استفاده از تست بویایی استاندارد ایران ارزیابی کنید.
.
یعنی به‌دلیل ابتلا به افسردگی، هم حس بویایی فرد ضعیف می‌شود و هم اختلالی در پرزهای چشایی او رخ می‌دهد بنابراین دیگر نمی‌تواند مانند گذشته از غذایی که می‌خورد لذت ببرد. با این حال تاکید می‌شود از دست دادن حس بویایی، به‌تنهایی نمی‌تواند باعث بروز افسردگی شود و اگر در کنار مشکلات دیگری که نام بردیم قرار بگیرید، زمینه برای ابتلا به این اختلالیا تشدید آن فراهم می‌شود.
یک مولفه قطعی برای مزه یک غذا سیستم بویایی فرد است. به گفته اسمیت حدود 80 درصد تجربه یک مزه، بویایی است. زبان شاید موتور اصلی طعم نباشد اما حسگرهای واقع بر روی این عضو فرایند کلی چشایی را تقویت می‌کنند
شما میتوانید حس بویایی خود را با استفاده از تست بویایی استاندارد ایران ارزیابی کنید.
.
عصب‌های بویایی ما همواره در حال نابودی و جایگزین‌کردن خودشان هستند و این روند تا هنگام سالمندی طول می‌کشد. به هنگام بالا رفتن سن این عصب‌ها اغلب اوقات فرایند جایگزینی را متوقف می‌کنند، بنابراین افراد سالخورده معمولا از بی‌طعمی غذاها شکایت دارند.
شما میتوانید حس بویایی خود را با استفاده از تست بویایی استاندارد ایران ارزیابی کنید.
منابع:
درمان اختلالات بویایی به روش «تمرین بویایی»
حس بویایی در نوزادان
حس بویایی در نوزادان
نوزاد، حس بویایی و چشایی بسیار حساسی دارد. او برای استشمام بوی شیر، بوهای عادی و ملایم مثل بوی موز یا بوهای دیگر، نفس‌های عمیقی می‌کشد. او بوی پستان مادرش را تشخیص می‌دهد و از بوهای تلخ و اسیدی (ترش) خوشش نمی‌آید.
شما میتوانید حس بویایی فرزند خود را با چرخ و فلک بوها ارزیابی کنید.
مثلاً او با احساس بوی الکل یا سرکه، بینی‌اش را چین می‌دهد. این سیستم رادار مانند، به‌طور مستقیم برای تشخیص زمان تغذیه یاری‌اش می‌کند و به او هشدار می‌دهد تا از موادی که برایش زیان‌آور است، دوری کند.
شما میتوانید حس بویایی فرزند خود را با چرخ و فلک بوها ارزیابی کنید.
حس بویایی هم از آن حواسی است که با کودک متولد می‌شود. او از همان لحظه‌ای که نفس کشیدن را آغاز می‌کند، بوهای مختلف را می‌شناسد و به بوی خوب و بد واکنش نشان می‌دهد. یکی از نشانه‌هایی که نوزادان با کمک آن مادرشان را می‌شناسند، همین بوست. از نظر یک نوزاد بوی مادرش بهترین بوی دنیاست و از 6 روزگی موفق به درک آن می‌شود
شما میتوانید حس بویایی فرزند خود را با چرخ و فلک بوها ارزیابی کنید.
.
پس در همان دوره نوزادی، هر زمان که فرزند‌تان بی‌تابی کرد او را در آغوش بگیرید یا تکه‌ای از لباس‌تان را در کنارش بگذارید تا با بویش آرام شود. وجود حس بویایی در نوزادان، می‌تواند حال و هوای‌شان را هم وابسته به بویی کند که به شامه آنها می‌رسد. شاید تعجب کنید اما یک بوی خوشایند می‌تواند آنها را در همان ماه‌های اول هم آرام کند و یک بوی ناخوشایند می‌تواند اشک‌شان را در بیاورد
شما میتوانید حس بویایی فرزند خود را با چرخ و فلک بوها ارزیابی کنید.
.
وقتی نوزادان بوی خوشایند را استشمام می کنند اعضای خود را حرکت می دهند تنفس و ضربان های قلب آنها تندتر می شود. کودکانی که توانایی صحبت کردن ندارند از قدرت بویایی خود برای التیام دردهایشان استفاده می‌کنند.
شما میتوانید حس بویایی فرزند خود را با چرخ و فلک بوها ارزیابی کنید.
از این رو پیش از آنکه قدرت تکلم در کودکان شکل بگیرد حس بویایی به آنها در جذب مواد مورد نیاز بدنشان کمک می‌کند. روغن‌های التیام‌بخش را روی دستمالی ریخته و در کنار بالش نوزادان قرار دهید، متوجه خواهید شد که کودک تا زمانی که به آن نیاز دارد آن را استشمام کرده و سپس رویش را از دستمال برمی‌گرداند.
شما میتوانید حس بویایی فرزند خود را با چرخ و فلک بوها ارزیابی کنید.
منابع:
درمان اختلالات بویایی به روش «تمرین بویایی»
حس بویایی در خانم های باردار
وقتی زنان باردار می شوند سطح استروژن آن افزایش می یابد. استروژن در زنان غیر حامله همه موجب افزایش حس بویایی می شود.
تغییرات حس بویایی در بارداری احتمالا بیشتر به تغییرات حساسیت مخاط بینی مربوط است و ربطی به تغییر واقعی درک بو ندارد ولی این مطالعه نشان می دهد زنان طی بارداری در معرض کاهش تشخیص وجود بو و حافظه بویایی هستند ولی این نتایج در مطالعه های دیگر ثابت نشده است.
در ۳ ماهه اول خانم های باردار بوها را با شدت بیشتری حس می کنند
نتایج یک مطالعه دیگر که فقط حس بویایی زنان باردار را با زنان تازه زایمان کرده و زنان غیرباردار مقایسه کرده است، نشان می دهد طبق اظهارات خانم های باردار، دوسوم آنها حس بویایی قوی تری دارند. در یک سوم حس بویایی تغییری نمی کند و در تعداد بسیار کمی این حس ضعیف تر می شود ولی وقتی این اظهارات در مطالعه بررسی قرار شد، مشخص شد زنان باردار در تشخیص بو بهتر از افراد غیرباردار نیستند ولی به نظر می رسد به خصوص در ۳ ماهه اول، بوها را با شدت بیشتری نسبت به خانم های غیرباردار احساس می کنند و بوها برایشان ناخوشایند تر از افراد غیرباردار است. با پیشرفت بارداری و در ۳ ماهه سوم، خانم های باردار احساس خوشایندی تری نسبت به برخی بوها مثل بوی میوه ها پیدا می کنند. به نظر می رسد اثر بارداری بر حس بویایی در ۳ ماهه اول شدیدتر است ولی ظاهرا این تغییر تاثیری بر رفتار خانم های باردار ندارد. هرچند خانم های باردار در تشخیص وجود بو بهتر از دیگر خانم ها نیستند ولی نوع بو را بهتر از آنها می توانند تشخیص بدهند. بیشتر خانم های باردار به خصوص در ۳ ماهه اول می توانند به طور مشخص بوهایی را نام ببرند که برایشان ناخوشایند تر یا گاه خوشایندتر از زمان غیربارداری است.
عوامل موثر بر تغییرات حس بویایی در بارداری
هر چند نتایج مطالعه های مختلف با هم در تضاد است ولی مطالعه های بزرگ تر نشان می دهد که بارداری بر حس بویایی تاثیر دارد و در ۳ ماهه های مختلف بارداری نیز تغییرات متفاوتی پیدا می کند. در مورد نوع بویی که خانم های باردار به آن حساسیت بیشتری گزارش می کنند، اتفاق نظر وجود ندارد زیرا افراد مختلف به بوهای متفاوت حساسیت بیش از حد دارند. تقریبا تمام خانم های باردار در ۳ ماهه اول بارداری بوی مضری مثل بوی گاز طبیعی را بدتر از گذشته وصف می کنند و برایشان ناخوشایندتر است. به هرحال چون پاسخ خانم های باردار یک پاسخ شخصی است و امکان سنجش «خوشایندی» و «ناخوشایندی» با روش های عینی وجود ندارد، برای رسیدن به نتایج دقیق تر در این مورد به مطالعه های بیشتری نیاز است.
فواید تغییر حس بویایی در بارداری
یک سوال مهم این است که آیا این تغییر حس بویایی در بارداری به خصوص در ۳ ماهه اول، فوایدی برای خانم باردار و جنین وی از نظر دور ماندن از خطرها دارد یا نه.
در یک مطالعه نشان داده شده است زنان مبتلا به فقدان حس بویایی
مادرزادی دچار تهوع و استفراغ بارداری نمی شوند. به هر حال ناخوشایندتر
بودن بوی حداقل یک ماده مضر یعنی «گاز طبیعی» در ۳ ماهه اول بارداری به
اثبات رسیده است که بی تردید باعث دوری گزیدن مادر از این خطر بالقوه برای
جنین می شود. به نظر می رسد اثر بارداری بر حس بویایی یک مساله مهم است و اثر قابل توجهی بر سلامت زنان دارد. در واقع درک بهتر حس بویایی
در دوران بارداری ممکن است باعث درک بهتر وضعیت تغذیه ای مادر شود که اثر
مهمی بر سلامت جنین و تهوع و استفراغ بارداری خواهد داشت؛ موضوعی که حدود
سه چهارم زنان باردار را درگیر می کند و ممکن است به تغییرات حس بویایی مادر مربوط باشد.
یک مساله مهم دیگر این است که خوشایندترشدن برخی بوها در اواخر بارداری
مثل بوی میوه ها می تواند باعث افزایش مصرف این مواد پر از ویتامین شود.
امروزه اثبات شده است که حس چشایی جنین از زمان زندگی داخل رحمی تکامل می
یابد. فرزندان مادرانی که طی بارداری و شیردهی به مقدار کافی میوه مصرف می
کنند، بعدها تمایل بیشتری به مصرف میوه ها و سبزی ها دارند که آثار بسیار
خوب آن بر سلامت کاملا مشخص است و همچنین میزان مصرف میوه در بچه هایی که
مادرانشان به مصرف میوه در دوران بارداری و شیردهی تمایل نداشته اند یا از
شیرخشک تغذیه شده اند، پایین است و این ممکن است باعث بروز چاقی، دیابت
و... در آنها شود.
زنان باردار باید تا می توانند برای تهویه هوا، پنجره ها را باز نگه دارند و از رایحه های آرامش بخشی مانند نعناع، لیموترش و زنجبیل اگر به آنها آرامش می دهند، استفاده کنند.
شما میتوانید حس بویایی فرزند خود را با چرخ و فلک بوها ارزیابی کنید.
شما میتوانید حس بویایی خود را با استفاده از تست بویایی استاندارد ایران ارزیابی کنید.
منابع:
درمان اختلالات بویایی به روش «تمرین بویایی»
حس بویایی و خاطرات
آیا تا به حال توجه کرده‌اید که یک بوی خاص شما را به یاد یک خاطره می‌اندازد؟
ممکن است بوی یک غذای خانگی یا یک عطر گل محمدی شما را به یاد مادربزرگتان بیندازد.
یا اینکه بوی جوراب بدبو شما را به یاد برادرتان بیندازد.
یا بوی کیف و دفتر نو خاطره‌ای از دوران مدرسه را برایتان تداعی کند.
واقعیت این است که یک بوی خاص ممکن است سیلی از خاطرات را در ذهن انسان زنده نماید و حالت‌های فردی را تحت تأثیر قرار دهد.
شما میتوانید حس بویایی خود را با استفاده از تست بویایی استاندارد ایران ارزیابی کنید.
اما بوها چگونه می‌توانند چنین احساسات قوی و خاطرات قدیمی را برانگیزند؟ پاسخ این سؤال در آناتومی مغز است.
شما میتوانید حس بویایی خود را با استفاده از تست بویایی استاندارد ایران ارزیابی کنید.
پیاز بویایی بخشی از سیستم لیمبیک (قسمتی از مغز که مسئول حافظه و هیجان است) می‌باشد. پیاز بویایی از درون بینی آغاز می‌شود و در قسمت تحتانی مغز ادامه می‌یابد و به دو ناحیه مغز یعنی آمیگدال (قسمتی از مغز که مسئول احساسات و هیجانات است) و هیپوکامپ ( قسمتی از مغز که مسئول حافظه بلند مدت و یادگیری است) ارتباط می‌یابد. جالب اینکه اطلاعات مربوط به حواس بینایی (تصاویر)، شنوایی (صداها) و لامسه از این مناطق مغز عبور نمی‌کنند. علت اینکه بویایی بیشتر از سایر حواس خاطرات و هیجانات را برمی‌انگیزد، همین است.
شما میتوانید حس بویایی خود را با استفاده از تست بویایی استاندارد ایران ارزیابی کنید.
وقتی شما یک بو را برای اولین بار حس می‌کنید، مغز شما آن را به یک اتفاق، یک شخص، یک چیز و یا حتی یک لحظه پیوند می‌زند.
شما میتوانید حس بویایی خود را با استفاده از تست بویایی استاندارد ایران ارزیابی کنید.
وقتی که شما دوباره با آن بو مواجه می شوید، این پیوند در مغز شما وجود دارد و آماده است که آن خاطره یا حالت را دوباره تداعی کند. بوی کلر ممکن است شما را به یاد یک خاطره از تابستان بیندازد و یا این که بوی گل لیلیوم ممکن است شما را غمگین کند، در حالی که علت آن را نمی‌دانید.
شما میتوانید حس بویایی خود را با استفاده از تست بویایی استاندارد ایران ارزیابی کنید.
منابع:
درمان اختلالات بویایی به روش «تمرین بویایی»
کاهش آستانه تحریک بوها در کودکان اوتیستیک
محققین جمهوری چک در سال 2011 تحقیقی انجام دادند که در آن آستانه‌ی بویایی و نیز توانایی تشخیص بو در بیماران اوتیستیک مورد بررسی قرار گرفت.
شما میتوانید حس بویایی فرزند خود را با چرخ و فلک بوها ارزیابی کنید.
در این آزمون دو گروه 35 نفری، یک گروه مبتلایان به بیماری‌های طیف اوتیسم (از سن 6 تا 18 سال با میانگین سنی 10/8) که 31 نفر آن ها پسر بودند و گروه دوم افراد سالم (با میانگین سنی 10/4) که 28 نفر آن ها پسر بودند، انتخاب شدند.
شما میتوانید حس بویایی فرزند خود را با چرخ و فلک بوها ارزیابی کنید.
در این آزمایش از تست بویایی Sniffin’ Sticks استفاده شد. این تست یک تست بویایی رایج در اروپا است که از سه بخش تعیین آستانه (threshold)، تمیزدهی بین بوهای مختلف (discrimination) و تشخیص نوع بوها (identification) تشکیل شده است. در این تحقیق تنها از بخش‌های اول و سوم تست استفاده شد.
شما میتوانید حس بویایی فرزند خود را با چرخ و فلک بوها ارزیابی کنید.
نتایج این تحقیق نشان داد که در آزمون تعیین حد آستانه‌ی بویایی، بیماران طیف اوتیسم به طور قابل توجهی دچار اختلال هستند (آستانه‌ی تحریک پایین‌تری دارند یا به عبارتی سریع‌تر بو را حس می کنند).
شما میتوانید حس بویایی فرزند خود را با چرخ و فلک بوها ارزیابی کنید.
در آزمون تشخیص نوع بوها، به غیر از دو بوی پرتقال و میخک، در سایر بوها تفاوت خاصی میان دو گروه مشاهده نشد. بیماران طیف اوتیسم به طور معنی‌داری بوی پرتقال را بهتر از گروه کنترل تشخیص دادند (حدود 31 درصد بیشتر)، در حالی که در تشخیص بوی میخک نسبت به گروه کنترل ضعیف‌تر بودند (حدود 34 درصد کمتر).
شما میتوانید حس بویایی فرزند خود را با چرخ و فلک بوها ارزیابی کنید.
این تحقیق نشان داد که کودکان طیف اوتیسم توانایی تشخیص بوی تقریباً نزدیک به نرمال دارند، ولی در آستانه‌ی بویایی دچار اختلال هستند.
شما میتوانید حس بویایی فرزند خود را با چرخ و فلک بوها ارزیابی کنید.
منابع:
درمان اختلالات بویایی به روش «تمرین بویایی»
اختلال بویایی در بیماری اوتیسم