حس چشایی در کودکان اوتیسم
اوتیسم اغلب با نگرانی هایی غذایی مواجه میشود ،بررسی های اخیر در مورد مطالعات علمی نشان داده که کودکان مبتلا به اوتیسم پنج برابر بیشتر از چالش های غذا خوردن مانند انتخواب غذاهای بسیار محدود رفتار میکنند.محققان همچنان سعی میکنند به طور کامل در مورد ارتباط غذا خوردن مبتلایان به اوتیسم را درک کنند.
قبل از هر چیز باید به این نکات توجه شود:
به واکنش کودک در مقابل مزه های مختلف توجه شود. این واکنش ها ممکن است به صورت حرکات اضافی زبان، لب ها، دهان، یا حتی صدا درآوردن با زبان و نظیر آن ها باشد.
دقت کنید:
– آیا کودک اشیا را به دهان می برد، آن ها را مزه می کند یا خیر.
– آیا کودک هر چیزی را بدون توجه به مزه می خورد یا به صورت انتخابی عمل می کند.
– به طرز جویدن غذا و فرو بردن آن دقت کنید.
– هر نوع عادت غذایی کودک باید مورد توجه قرار گیرد.
– مشخص شود علاقه کودک به چه غذاهایی است.
آنچه که درمانگر باید انجام دهد:
اولین قدم در آموزش این کودکان این است که چهار مزه مختلف تلخی، ترشی، شوری و سپس شیرینی را به ترتیب هر کدام به مدت ۲ هفته روزی ۸-۴ بار به کودک آموزش داده شود.ضمن آنکه کودک مزه را می چشد، به او گفته می شود که این برای مثال مزه شوری است.
شما میتوانید حس چشایی خود را با استفاده از تست چشایی استاندارد ایران ارزیابی کنید.
هر مایع در محل مخصوص به خود روی زبان ریخته می شود.بعد از چشیدن مزه، مایع را به کودک نشان می دهیم و نام آن را می گوییم.حتی اجازه می دهیم تا آن مایع را بو کند.بعد از آن که هر مزه به مدت ۲ هفته آموزش داده شد مجددا آموزش آن ها را از سر می گیریم و با فاصله های زمانی کوتاه تر یک مزه را آموزش می دهیم و بعد فاصله را آن قدر کوتاه می کنیم که در یک روز مایعاتی از چهار نوع مزه را به کودک بدهیم
شما میتوانید حس چشایی خود را با استفاده از تست چشایی استاندارد ایران ارزیابی کنید.
.
چنانچه فعالیت های قبلی موفقیت آمیز بود می توان انواع غذاهایی که دارای طعم های متفاوت است به کودک داد.این مرحله تلاشی برای سازگار کردن کودک با مزه های مختلف است.
شما میتوانید حس چشایی خود را با استفاده از تست چشایی استاندارد ایران ارزیابی کنید.
منابع:
سکته حس چشایی
سکته حس چشایی
سلامت آنلاین به گفته یک متخصص طب سنتی، در اثر قطع خونرسانی مویرگی به قسمتی از سلولهای چشایی، گیرنده‌های حسی روی زبان از کار افتاده و عارضه‌ای همچون سکته در این حس ایجاد میشود که نتیجه آن عدم تشخیص طعم و مزه غذا است.
دکتر سیدرضا رضایی دریاکناری با اشاره به اینکه نوع دائمی سکته حس چشایی، کمتر به درمان های سنتی و مدرن پاسخ می دهد و به طور کامل برگشت پذیر نیست، در گفت‌وگو با سلامت آنلاینافزود: مصرف زیاد سردی ها و افزایش مواد غلیظ یا بلغمی در اثر ناسازگاری برخی مواد غذایی یا دارویی، ضربات مغزی و به خصوص سکته مغزی می تواند از علل اختلال در حس چشایی باشد.
به گفته این پزشک، اگرچه افرادی با مزاج گرم و خشک، اغلب از نظر چشایی حساسیت بالاتری دارند اما از نظر طب سنتی هر قدر مزاج تری و سردی بیشتری داشته باشد اصطلاحا از تیزی حواس کاسته می شود.
دکتر رضایی درباره پرهیزهای غذایی افرادی که دچار سکته حس چشایی می‌شوند گفت: این افراد برای آنکه بتوانند تا حدودی مزه ها را حس کنند باید از مصرف طولانی مدت غذاهایی با مزاج سرد همچون گوشت دام بخصوص گوشت گاو و گوسفند با ماست و سالاد، و مصرف افراطی آب یخ و سایر محصولات یخزده همچون میوه های فریزی و انواع بستنی ها به صورت مداوم و مستمر پرهیز کنند چون مواد سرد و تری افزا سبب زیاد شدن غلظت مواد غلیظ و افزایش گرفتگی های مویرگی در مبتلایان می شود.
وی تصریح کرد: مصرف سماق و آب نارنج با انواع گوشت می تواند از غلظت و سردی آن بکاهد و اغلب مواد غذایی با مزاج گرم و استفاده از روغن های با طبع گرم همچون روغن سیاهدانه در بینی تا حدودی به تقویت گیرنده های حسی کمک می کند.
دکتر رضایی بهترین راه برای برگشت سریعتر حس چشایی در زمان ابتلا به سرماخوردگی را مصرف مایعات و غذاهای گرم دانست و افزود: این برنامه غذایی می تواند از میزان رطوبت و مواد لزج و غلیظ بکاهد و به برگشت سریعتر این حس کمک کند.
منابع:
دندان های نیش عامل موثر حس بویایی و چشایی
دندان های نیش عامل موثر حس بویایی و چشایی
وقتی به تفاوت بین حس بویایی و حس چشایی بین جانوران نگاهی بیاندازیم، به نکته ی بسیار مهمی در دهان این موجودات پی می بریم که به حس بویایی ربط دارد. شاید از دید نگاه کردن کاملاً بی ربط به موضوع به نظر برسد اما از نظر علمی می تواند درست و منطقی باشد(که البته این موضوع باید بررسی شود چون اولین بار است ادعا می شود.)
آن نکته ی بسیار مهم، دندان های نیش جانوران می باشد. ساختار دندادن های نیش جانوران، از نظر اندازه و جهت قرار گرفتن آن در جانوران مختلف، متفاوت است. دندان های نیش در برخی جانوران کوچک و در برخی جانوران بزرگ است. در برخی جانوران مستقیم و در برخی جانوران به صورت کمی خمیده و هلالی است. محل اتصال این دندادن ها در برخی جانوران منتهی به استخوان زیر بینی است و در برخی جانوران فراتر از این است.
جالب توجه است که ریشه ی عصبی این دندان های نیش، در انسان درست تا زیر پره های بینی ادامه دارد و در برخی موجودات هم همین گونه است و در برخی به بینی منتهی نمی شود و من به یقین می گوییم که : دندان های نیش عامل بسیار مؤثری در حس بویایی و حس چشایی است.
تا حالا شما با این مشکل مواجه شدید که آب سرد یا گرم(چای) بنوشید و دندان هایتان حساسیت نشان بدهند. در افرادی که دندان های نیش آن ها حساسیت نشان می دهد، بعد از سر کشیدن چند جرعه آب سرد یا چای داغ، در تماس با دندان های نیش، این حساسیت منجر به صدای چیکه ای در دندان نیش می شود. حال ممکن است این صدا در بیش از دو سه قلپ نوشیدن بروز کند. همین عامل حساسیت پیدا کردن دندان های نیش، سبب کاهش حس بویایی و به نوبه ی خود سبب کاهش حس چشایی می شود.
در همین حالت حساسیت، اگر شما با نوک انگشت مسیر دندان نیش را تا پره های بینی فشار دهید، احساس درد در این ناحیه می کنید که درد بیشتر درست در پهلوی بیرونی پره ی بینی است و به نظر می رسد که این قسمت که همان انتهای ریشه ی دندان نیش و اعصاب آن هستند، دچار عفونت یا تورم شده است.
شاید پیش خود بگویید این مطالب چه ربطی به حس بویایی و حس چشایی دارد.
بیان کردیم که ریشه ی اعصاب دندان های نیش، تا حتی کمی بالاتر از پهلوی بیرونی پره های بینی ادامه دارند. این عامل در برخی جانوران هم تا بالاتر نفوذ دارد.
این را هم می دانیم که رشته های عصبی عامل اصلی انتقال و حس اعمالی چون : بو و درد و .... هستند و بسیار حساس هستند.
رشته های عصبی موجود در ریشه ی دندان های نیش که تا پره های بینی و حتی بالاتر نفوذ کرده اند، سبب افزایش حساسیت بینی و درنتیجه افزایش حس بویایی می شود. یعنی این رشته های عصبی، همانند یک کاتالیزور که سبب افزایش واکنش می شود، سبب افزایش حساسیت بویایی می شود و بویایی را تقویت می کند.
با تمام این مطالب ذکر شده، وقتی شخصی دندان های نیشش دچار حساسیت شوند و عفونت کنند و این عفونت منجر به اختلال در حس بویایی می شود و بر حس چشایی هم تإثیر می گذارد. به این ترتیب در افرادی که دندان های نیش دچار فساد می شوند و یا از بین می روند، حس بویایی و به نوبه ی خود حس چشایی آن ها ضعیف و گاهی هم از بین می رود.
نکته ی بسیار مهمی که قابل ذکر است، این است که بدون شک دلیل قوی بودن یا ضعیف بودن حس بویایی و حس چشایی در برخی جانوران، و حتی دلیل عدم بودن حس بویایی و چشایی در برخی دیگر از جانوران که این قبیل از شاخک های خود دما و بو را احساس می کنند، وجود یا عدم وجود دندان های نیش باشد و همچنین میزان نفوذ ریشه ی عصبی این دندان ها در حوزه ی بینی.
پس به این ترتیب در جانوری که ریشه ی عصبی دندان های نیش حوزه ی بیشتری از حس بویایی را فراگرفته باشد، حس بویایی و تبع آن حس چشایی باید بیشتر و در جانورانی که ریشه ی عصبی دندان های نیش حوزه ی کمتری از حس بویایی را فراگرفته باشد، حس بویایی و چشایی ضعیف تر است.
همچنین در برخی جانوران به دلیل ارتباط نداشتن ریشه ی عصبی این دندان ها به بینی، این احتمال وجود دارد که زبان نقش مهمی در سنجیدن دما و بوهای دارد. مانند مارها.
در حشرات که دندان وجود ندارد، این مهم بر عهده ی شاخک هاست.
البته این موضوع در حد یک ادعاست و باید پزشکان متخصص مغز و اعصاب و متخصصین بویایی و چشایی بتوانند این نکته را مدنظر بگیرند تا شاید بتوانند نه تنها به درمان افرادی که حس بویایی و حس چشایی آن ها از بین رفته کمک کنند، بلکه بتوانند دریچه های پیشرفته کردن حس بویایی و حس چشایی انسان را بگشایند.
منابع:
دندان های نیش عامل موثر حس بویایی و چشایی
جوانه چشایی
جوانه چشایی
سلولهای چشایی درون ساختمانهای خاصی به نام جوانه چشایی (پاپیلای زبان) قرار دارند. این ساختمانها عمدتاً روی زبان و کام نرم هستند. جوانه‌های چشایی روی زبان داخل پاپیلا قرار گرفته‌اند (ساختمانهای کوچکی که به زبان، منظره موّاجی می‌دهند). به تدریج که انسان رشد می‌کند، جوانه‌های چشایی در طرفین و سقف دهان از بین می‌روند و فقط روی سطح زبان باقی می‌مانند. علاوه بر بالا رفتن سن، عوامل دیگری هم می‌توانند روی حس چشایی اثر بگذارند. به طور مثال بعضی داروها یا بعضی بیماری‌ها (ماننددیابت، سیگارکشیدن، کمبود ویتامین‌ها، تومورهای مغز و سر و گردن و مواد شیمیایی) می‌توانند موجب اختلال در حس چشایی افراد شوند.
انواع جوانه چشایی
اکثر پاپیلاهای روی زبان، از نوع نخی شکلهستند؛ که فاقد جوانه‌های چشایی هستند و در درک حس فیزیکی ناشی از تماس با غذا موثرند .پاپیلاهای قارچ شکلکه در جلوی زبان قرار دارند دارای جوانه‌های چشایی هستند. پاپیلاهای قارچی شکل به صورت نقاط صورتی در لبه‌های زبان پخش هستند؛ و بعد از خوردن شیر یا غذا بهتر مشاهده می‌شوند. در عقب زبان ۱۲ پاپیلای جامیحاوی جوانه چشایی قرار دارد . در کناره های انتهای زبان نیز پاپیلای برگه ایوجود دارند.
منابع:
زنان حس چشایی بهتری نسبت به مردان دارند
زنان حس چشایی بهتری نسبت به مردان دارند
برخی از زنان از اینکه سلیقه بهتری نسبت به آقایان دارند، احساس غرور و خوشحالی خاصی پیدا میکنند و آن را در مسایل مختلفی مانند مد و تزیینات بروز می‌دهند. با این وجود هنگامی که صحبت از حس چشایی به میان می‌آید، شواهد علمی جنسیت زن را برتر می‌داند. باتوجه به مطالعات انجام شده، خانم‌ها توانایی تعیین تفاوت بهتری در چشیدن طعم‌ها دارند.
این موضوع در آزمایش‌های کارشناسان مختلف نیز مورد بررسی قرار گرفته است. زمانی که آن‌ها در آزمایشگاه Nofima نروژ مشغول کار روی تحقیقات خود بودند، همیشه در پایان فرآیند زنان به عنوان برنده میدان شناخته می‌شدند.
توانایی چشایی برتر فقط محدود به زنان بزرگسال نمی‌شود. پژوهش‌های حاکی از آن است که دختران جوان هم حس قوی‌تری در مزه کردن طعم‌ها در برابر پسران دارند. دانشمندان طی مطالعه اخیر خود در دانمارک به این نتیجه رسیدند که حس چشایی دانش‌آموزان ابتدایی و متوسطه با توجه به اولویت‌های غذایی و خصوصیات آن‌ها بر مساله تمایز قایل شدن بین طعم‌های شیرین و ترش تاثیرگذار است.
در پایان مشخص شد که دختران قدرت تشخیص بهتری در چشیدن طعم‌ها نسبت به پسران دارند. این پژوهش نشان داد که پسران برای رسیدن به سطح تشخیص مشابه دختران، بایستی مواد غذایی مورد نیازشان حداقل ۱۰ درصد ترش‌تر یا ۲۰ درصد شیرین‌تر باشد. نکته جالب توجه دیگر این است که طبق این تحقیق، پسرها نسبت به دختران طعم‌های شیرین را در اولویت بالاتری قرار می‌دهند.
در نهایت چه چیزی باعث میشود که دختران و زنان درک بهتری از طعم غذا داشته باشند؟
باید گفت که هنوز هم پژوهش‌های زیادی در این زمینه در حال انجام است، اما با توجه به علم روز، اساسی‌ترین پاسخ به سوال فوق را اینگونه می‌توان بیان کرد:
زنان معمولا حسگرها و مناطق چشایی (زایده‌های قارچ‌مانند) بیشتری روی زبان‌های خود دارند.
با این وجود، از نقطه نظر تکاملات انسانی به این نتیجه می‌توان رسید که ابزارهای چشایی زنان توسعه بیشتری یافته است. دلیل آن هم به این خاطر است که جنس زن نقش مهم‌تری در مراقبت از فرزندان (هم در طول دوران بارداری و هم پس از آن) دارد. شاید به همین سبب است که تمایل زنان به داشتن حس بویایی قوی‌تر نیز نسبت به مردان بیشتر است.
تفاوت سلیقه در مردان، زنان و کودکان
مردها بیش از زنان به مزه‌های افراطی علاقه دارند و بیشتر جذب نوشیدنی‌های غیرالکلی شیرین می‌شوند اما جالب آن است که از ۹۰ درصد کودکان و نوجوانانی که به نوشیدنی علاقه دارند، ۳۰ درصد علاقه بیشتری به نوشیدنی‌های کم‌شیرین یا بی‌شکر دارند و این امر می‌تواند اطلاعاتی مفید برای تولیدکنندگان موادغذایی و والدین باشد تا برای کودکان غذاهایی سالم تهیه کنند.
ارتباط ذایقه و سن
تحقیقات همچنین روش کرد که قدرت چشایی در حین ورود کودک به دوران نوجوانی دچار تغییرات باورنکردنی میشود و در سن ۱۳، ۱۴ سالگی به اوج تغییرات خود می‌رسد. بررسی‌ها نشان داد نوجوانان در این سن بیشتر به موادغذایی ترش علاقه پیدا میکنند و تمایل به غذاهای شیرین به مرور کم میشود.
تفاوت قدرت چشایی در نقاط مختلف جهان
نکته جالب دیگر آنکه قدرت چشایی از یک نقطه به نقطه‌ای دیگر و از کشوری به کشوری دیگر با هم متفاوت است، به‌طوری که تحقیقات روی دو ایالت در شمال و جنوب کانادا نشان داد شمالی‌ها بهتر از جنوبی‌ها مزه ترش را تشخیص می‌دهند. به‌طور دقیق‌تر شمالی‌ها قادرند ۳۷/۰ گرم اسید در یک لیتر آب را تشخیص دهند، در حالی که جنوبی‌ها به سختی ۵/۰ گرم اسید در یک لیتر آب را تشخیص می‌دهند.
منابع:
زنان حس چشایی بهتری نسبت به مردان دارند