کاهش درد زایمان به روش رایحه درمانی

درد زایمان یکی از شدیدترین دردهایی است که زنان در طی زندگی خود تجربه می‌کنند. امروزه اقدامات دارویی جهت کاهش درد لیبر معمولاً مؤثرتر از اقدامات غیردارویی می‌باشد. ولی اکثراً گران و دارای اثراتی مضر هستند. از روش‌های غیردارویی تسکین درد، آروماتراپی (رایحه درمانی) با اسانس لاواند است.

بطور کلی موارد استفاده از آروماتراپی یا رایحه درمانی شامل اضطراب و افسردگی - بی خوابی - دردهای شدید عضلانی - اختلالات قاعدگی - درد ناشی از قاعدگی - آرتریت (التهاب مفاصل)- آسم - اختلالات گوارشی - سر درد - دردهای زایمان و....می باشد.

در ایران باستان پدر آروماتراپی، پزشک ایرانی ابن سینای بزرگ بود که اثرات بیش از 800 گیاه را روی بدن مستند ساخت و روش استخراخ روغنهای اساسی را بنیان گذاشت.

گیاهان مختلفی وجود دارند که یکی از آثار آنها کاهش درد است.موثرترین این گیاهان عبارتند از :

یک نوع سنبل به نام اسطوخودوس یا لاوندر – بابونه – نارنگی – گل سرخ – گل یاسمین - کندر یا فرانکین سنس – بهار نارنج –شمعدانی – مریم گلی – اکلیل کوهی–دانه انگور–کنجد – بادام شیرین .

از بین عصاره های ذکر شده اسطوخودوس و کندر برای آرامش و کاهش درد زایمان بیشتر مورد استفاده قرار می گیرد.

به طور کلی عصاره هایی که برای کاهش و یا بر طرف کردن اضطراب مادر هنگام زایمان سودمند هستند عبارتند از :

اسطوخودوس – بابونه – اترج – بهار نارنج – چوب صندل – رز و نارنگی.

نکته حایز اهمیت در بحث رایحه درمانی در زایمان این است که باید از عصاره هایی استفاده کرد که اثر سوء بر مادر و جنین نداشته باشد همچنین حداکثر 5 عصاره با هم مخلوط گردد زیرا استفاده بیش از 5 نوع عصاره حس بویایی مادر را تضعیف نموده و بنابراین اثر رایحه درمانی کاهش می یابد.

دیگر فواید رایحه درمانی عبارتند از :

. القای زایمان در موارد زایمان دیررس یا پست ترم (پس از 41 هفته)

. جلوگیری ازافزایش فشار خون

. کاهش اضطراب

. کاهش تورم در طی بارداری

. بهبود سریعتر اپی زیوتومی( برشی که گاها در زایمان طبیعی در دهانه واژن زده می شود)

. کاهش شیوع و شدت افسردگی پس از زایمان

موارد منع رایحه درمانی عبارتند از :

. موارد منع ماساژ در زمان درد

. بروز مسمومیت

. آلرژی

اثرات داروهای گیاهی در لیبر (مرحله دردهای زایمانی ) :

. گل رز : کمک به آرام شدن مادر - شل شدن عضلات وحفظ تمرکز و هوشیاری مادر و تسکین درد

. سیج کلاری : این اسانس درطول لیبرباعث کاهش تنش شده و عضلات را شل میکند.

. گل یاس : کاهش درد، کمک به شل کردن عضلات گردن رحم و ایجاد انقباضات قوی

. سنبل : کمک به کاهش درد و تقویت انقباضات رحم

. نیرول (روغن پرتقال) : در کمک به کاهش درد ناشی ازانقباضات رحم نقش دارد.

. گل شمعدانی : دارای اثر تسکین دهنده و آرام کننده است تا انقباض ماهیچه ها و تمرکز بر تکنیک های زایمان مؤثرتر باشد.

. روغن اسط‌وخودوس : به صورت ضماد موضعی در کاهش درد‌های پس از زایمان در سه تا پنج روز پس از زایمان موثر است.

استفاده از این تکنیک و استفاده از این اسانسها باعث کاهش اضطراب واسترس- کاهش درد زایمان-کاهش علائم پس از زایمان و...می شود.البته توجه به مقدار و دوز و زمان معین هم مهم است تا هر ماده بتواند حداکثر اثر خودش را اعمال نماید.مادرانی که از این روش استفاده می کنند درد کمتری احساس می کنند و زایمان را یک فرایند ترسناک و اضطراب آور نمی دانند، زیرا با قدرت ذهن و عکس العملی که ازاین اسانسها ایجاد می شود خود را مهیای زایمان نموده و با مشارکت فعال در زایمان این فرایند را لذت بخش توصیف می نمایند.

آروماتراپی روشی ارزان بوده و بکارگیری آن توسط مادر و ماماها آسان و راحت است همچنین  براساس یافته های پژوهشگران این روش در مراقبت از مادران باردار محبوبیت و کاربرد ویژه ای پیدا کرده است و در صورت استفاده صحیح فاقد خطر و عوارض جانبی برای مادر و جنین میباشد.

منابع:

درمان اختلالات بویایی به روش «تمرین بویایی»

حس بویایی در کودکان

اهمیت حس بویایی