سلامت آنلاین به گفته یک متخصص طب سنتی، در اثر قطع خونرسانی مویرگی به قسمتی از سلولهای چشایی، گیرندههای حسی روی زبان از کار افتاده و عارضهای همچون سکته در این حس ایجاد میشود که نتیجه آن عدم تشخیص طعم و مزه غذا است.
دکتر سیدرضا رضایی دریاکناری با اشاره به اینکه نوع دائمی سکته حس چشایی، کمتر به درمان های سنتی و مدرن پاسخ می دهد و به طور کامل برگشت پذیر نیست، در گفتوگو با سلامت آنلاینافزود: مصرف زیاد سردی ها و افزایش مواد غلیظ یا بلغمی در اثر ناسازگاری برخی مواد غذایی یا دارویی، ضربات مغزی و به خصوص سکته مغزی می تواند از علل اختلال در حس چشایی باشد.
به گفته این پزشک، اگرچه افرادی با مزاج گرم و خشک، اغلب از نظر چشایی حساسیت بالاتری دارند اما از نظر طب سنتی هر قدر مزاج تری و سردی بیشتری داشته باشد اصطلاحا از تیزی حواس کاسته می شود.
دکتر رضایی درباره پرهیزهای غذایی افرادی که دچار سکته حس چشایی میشوند گفت: این افراد برای آنکه بتوانند تا حدودی مزه ها را حس کنند باید از مصرف طولانی مدت غذاهایی با مزاج سرد همچون گوشت دام بخصوص گوشت گاو و گوسفند با ماست و سالاد، و مصرف افراطی آب یخ و سایر محصولات یخزده همچون میوه های فریزی و انواع بستنی ها به صورت مداوم و مستمر پرهیز کنند چون مواد سرد و تری افزا سبب زیاد شدن غلظت مواد غلیظ و افزایش گرفتگی های مویرگی در مبتلایان می شود.
وی تصریح کرد: مصرف سماق و آب نارنج با انواع گوشت می تواند از غلظت و سردی آن بکاهد و اغلب مواد غذایی با مزاج گرم و استفاده از روغن های با طبع گرم همچون روغن سیاهدانه در بینی تا حدودی به تقویت گیرنده های حسی کمک می کند.
دکتر رضایی بهترین راه برای برگشت سریعتر حس چشایی در زمان ابتلا به سرماخوردگی را مصرف مایعات و غذاهای گرم دانست و افزود: این برنامه غذایی می تواند از میزان رطوبت و مواد لزج و غلیظ بکاهد و به برگشت سریعتر این حس کمک کند.
منابع:
وقتی به تفاوت بین حس بویایی و حس چشایی بین جانوران نگاهی بیاندازیم، به نکته ی بسیار مهمی در دهان این موجودات پی می بریم که به حس بویایی ربط دارد. شاید از دید نگاه کردن کاملاً بی ربط به موضوع به نظر برسد اما از نظر علمی می تواند درست و منطقی باشد(که البته این موضوع باید بررسی شود چون اولین بار است ادعا می شود.)
آن نکته ی بسیار مهم، دندان های نیش جانوران می باشد. ساختار دندادن های نیش جانوران، از نظر اندازه و جهت قرار گرفتن آن در جانوران مختلف، متفاوت است. دندان های نیش در برخی جانوران کوچک و در برخی جانوران بزرگ است. در برخی جانوران مستقیم و در برخی جانوران به صورت کمی خمیده و هلالی است. محل اتصال این دندادن ها در برخی جانوران منتهی به استخوان زیر بینی است و در برخی جانوران فراتر از این است.
جالب توجه است که ریشه ی عصبی این دندان های نیش، در انسان درست تا زیر پره های بینی ادامه دارد و در برخی موجودات هم همین گونه است و در برخی به بینی منتهی نمی شود و من به یقین می گوییم که : دندان های نیش عامل بسیار مؤثری در حس بویایی و حس چشایی است.
تا حالا شما با این مشکل مواجه شدید که آب سرد یا گرم(چای) بنوشید و دندان هایتان حساسیت نشان بدهند. در افرادی که دندان های نیش آن ها حساسیت نشان می دهد، بعد از سر کشیدن چند جرعه آب سرد یا چای داغ، در تماس با دندان های نیش، این حساسیت منجر به صدای چیکه ای در دندان نیش می شود. حال ممکن است این صدا در بیش از دو سه قلپ نوشیدن بروز کند. همین عامل حساسیت پیدا کردن دندان های نیش، سبب کاهش حس بویایی و به نوبه ی خود سبب کاهش حس چشایی می شود.
در همین حالت حساسیت، اگر شما با نوک انگشت مسیر دندان نیش را تا پره های بینی فشار دهید، احساس درد در این ناحیه می کنید که درد بیشتر درست در پهلوی بیرونی پره ی بینی است و به نظر می رسد که این قسمت که همان انتهای ریشه ی دندان نیش و اعصاب آن هستند، دچار عفونت یا تورم شده است.
شاید پیش خود بگویید این مطالب چه ربطی به حس بویایی و حس چشایی دارد.
بیان کردیم که ریشه ی اعصاب دندان های نیش، تا حتی کمی بالاتر از پهلوی بیرونی پره های بینی ادامه دارند. این عامل در برخی جانوران هم تا بالاتر نفوذ دارد.
این را هم می دانیم که رشته های عصبی عامل اصلی انتقال و حس اعمالی چون : بو و درد و .... هستند و بسیار حساس هستند.
رشته های عصبی موجود در ریشه ی دندان های نیش که تا پره های بینی و حتی بالاتر نفوذ کرده اند، سبب افزایش حساسیت بینی و درنتیجه افزایش حس بویایی می شود. یعنی این رشته های عصبی، همانند یک کاتالیزور که سبب افزایش واکنش می شود، سبب افزایش حساسیت بویایی می شود و بویایی را تقویت می کند.
با تمام این مطالب ذکر شده، وقتی شخصی دندان های نیشش دچار حساسیت شوند و عفونت کنند و این عفونت منجر به اختلال در حس بویایی می شود و بر حس چشایی هم تإثیر می گذارد. به این ترتیب در افرادی که دندان های نیش دچار فساد می شوند و یا از بین می روند، حس بویایی و به نوبه ی خود حس چشایی آن ها ضعیف و گاهی هم از بین می رود.
نکته ی بسیار مهمی که قابل ذکر است، این است که بدون شک دلیل قوی بودن یا ضعیف بودن حس بویایی و حس چشایی در برخی جانوران، و حتی دلیل عدم بودن حس بویایی و چشایی در برخی دیگر از جانوران که این قبیل از شاخک های خود دما و بو را احساس می کنند، وجود یا عدم وجود دندان های نیش باشد و همچنین میزان نفوذ ریشه ی عصبی این دندان ها در حوزه ی بینی.
پس به این ترتیب در جانوری که ریشه ی عصبی دندان های نیش حوزه ی بیشتری از حس بویایی را فراگرفته باشد، حس بویایی و تبع آن حس چشایی باید بیشتر و در جانورانی که ریشه ی عصبی دندان های نیش حوزه ی کمتری از حس بویایی را فراگرفته باشد، حس بویایی و چشایی ضعیف تر است.
همچنین در برخی جانوران به دلیل ارتباط نداشتن ریشه ی عصبی این دندان ها به بینی، این احتمال وجود دارد که زبان نقش مهمی در سنجیدن دما و بوهای دارد. مانند مارها.
در حشرات که دندان وجود ندارد، این مهم بر عهده ی شاخک هاست.
البته این موضوع در حد یک ادعاست و باید پزشکان متخصص مغز و اعصاب و متخصصین بویایی و چشایی بتوانند این نکته را مدنظر بگیرند تا شاید بتوانند نه تنها به درمان افرادی که حس بویایی و حس چشایی آن ها از بین رفته کمک کنند، بلکه بتوانند دریچه های پیشرفته کردن حس بویایی و حس چشایی انسان را بگشایند.
منابع:
دندان های نیش عامل موثر حس بویایی و چشایی
شخصیت شناسی از روی حس چشایی و خوراکیهای مورد علاقه
تمام
اطلاعاتی که ما از جهان پیرامون خود داریم از طریق حواس ما بدست میآید.
حواس ، ما را از خطرات احتمالی آگاه میسازد و اطلاعات لازم را برای تفسیر
رویدادها و پیش بینی آینده در اختیار میگذارد. همچنین از راه حواس است که
لذت و درد را احساس میکنیم، رنگها را تشخیص میدهیم. همه این اطلاعات به
ما کمک میکنند تا فرآیندهای پیچیدهتری چون ادراک و شناخت را داشته باشیم.
در واقع بدون حواس این فرآیندها نیز اتفاق نخواهد افتاد و ما نخواهیم
توانست تواناییهای دیگر ذهنی خود را بکار بگیریم.
با
توجه به علاقهای که روانشناسان به بررسی اینگونه فرآیندهای پیچیده و درک
آنها دارند در مرحله اول لازم به نظر میرسد که از گامهای اولیه آغازین این
فرآیندها اطلاعات کامل داشته باشند. از اینجاست که به بررسی چگونگی
احساسات انسان میپردازند. روانشناسان احساس تلاش میکنند از راه پروژهش
کاربردی در زمینه فرآیندهای حسی سعی دارند توانایی تمییز و تفسیر محرکهای
حسی را در آدمیان تعیین کنند تا این توناییها بر الزامات تکالیف گوناگون
منطبق شود.
حس چشایی
بررسی اجزا درگیر حس چشایی ، ارتباط آنها با ادراک چشایی ، تأثیرات روانی از بین رفتن چشایی و تفاوتهای فردی در ادراک چشایی از جمله مباحث مورد علاقه روانشناسی احساس است. تفاوتهای فرهنگی در ترجیحات مربوط به مزهها نیز اغلب مورد بحث و جالب توجه روانشناسان بوده است. برخی از فرهنگها گرایشات بیشتری نسبت به یک مزه نشان میدهند. به نظر میرسد ترجیحات چشایی به مسائل فرهنگی ، جغرافیایی ، آب و هواو ... ارتباط دارد.
روانشناسها از الگوها و مسائل مختلف استفاده میکنند تا با توجه به تحقیقات خود به شخصیت انسان ها پی ببرند.اکنون میخواهیم بدانیم چگونه شخصیت شناسی از روی حس چشایی و طعم و مزه غذا و خوراکی ها وجود دارد.
آجیل خوراکی مورد علاقه بی خیال ها!
اگر
یک فرد آجیل خور هستید و این خوراکی های طبیعی را به هله هوله های دیگر
ترجیح می دهید، باید بگوییم که شما یک فرد بی خیال هستید که با وجود داشتن
این شخصیت، دیگران را هم خوب درک می کنید و می فهمید البته درک خوبی هم از
شرایطی که در آن هستید دارید و این خصلت به شما در زندگی تان کمک می کند.
چوب شور خوراکی مورد علاقه خلاق ها!
اگر
شما فردی خلاق هستید که همیشه ایده های جدیدی درسردارید و از عملی کردن
شان هم نمی ترسید، چوب شور یکی از انتخاب های شما خواهد بود. دوست داران
این خوراکی شخصیت ریسک پذیری دارند که همیشه ایده های تازه ای در سر دارند و
کمتر از ایده های حاضر و آماده پیروی می کنند.
چیپس سیب زمینی تقدیم به دوستداران رقابت!
اگر شما یک فرد بلندپرواز هستید که زندگی برای تان عرصه رقابت کردن و پیروز شدن است، به احتمال زیاد سراغ چیپس سیب زمینی خواهید رفت.
خوراکی مورد علاقه متفکرها: میوه ها!
دوستداران
میوه، ذهنی قوی و قدرتمند دارند. آن ها برای انجام هرکاری و عبور از هر
مرحله از زندگی شان، حسابی فکر می کنند و بعد از گرفتن یک نتیجه منطقی وارد
عمل می شوند. آن ها بی گدار به آب نمی زنند و منطق در زندگی شان حرف اول
را می زند.
باهوش ها، پنیر و خیارشور می خورند
افرادی که ساندویچ پنیر و خیارشور را به دیگر انواع ساندویچ ها ترجیح می دهند به احتمال زیاد اشخاصی باهوش و با ضریب هوشی بالا هستند.
نان سفید و همبرگر، انتخاب آینده نگر ها
دوست
دارید همبرگرتان در یک سالاد پر از سس غوظه بخورد و ترجیح می دهید که چنین
اتفاقی در یک نان تازه سفید بیفتد؟ پس باید هنگام انتخاب چنین غذایی به
خودتان افتخار کنید. زیرا شما یک شخصیت آینده نگری هستید و آرام آرام
مقدمات رسیدن به زندگی که دوست دارید را فراهم خواهید کرد.
گوشت ورقه ای گاو متعلق به عجول هاست
ساندویچ
رست بیف اولین انتخاب شماست؟ باید بگوییم که کمی عجول هستید و دوست دارید
در یک چشم به هم زدن تمام تفکرات تان محقق شود. افرادی که عاشق ساندویچ
حاوی گوشت ورقه شده گاو هستند، اغلب شخصیت شتاب زده ای دارند.
برون گرا ها جوجه خور هستند
سـاندویچ
جوجـه، جوجه کباب، جوجه چینی، بال کبابی و غذاهایی از این دســت انتخاب
برون گراهاست این ها افراد برون گرا از میان انتخاب های فراوانی که پیش روی
شان قرار دارد، بیشتر ترجیح می دهند ساندویچ جوجه بخورند.
تخم مرغ و مایونز انتخاب خانه دار ها
خب،
این یک انتخاب کاملا سنتی است که زیاد هم با شخصیت جوان های امروزی سازگار
نیست اما اگر شما از میان انتخاب های رنگارنگ مدرن، باز هم سراغ این گزینه
قدیمی می روید، باید بگوییم که ماندن در خانه را به هرچیزی ترجیح می دهید و
حتی دوست دارید شغل تان را هم در خانه انجام دهید. افرادی که ساندویچ تخم
مرغ با سس مایونز را دوست دارند، واقعا اهل ماندن در خانه هستند.
تن ماهی و ذرت، تقدیم به بلند پرواز ها
انسان
های بلند پرواز معمولا ساندویچ سنتی تن ماهی با ذرت شیرین را ترجیح می
دهند. به احتمال زیاد این افراد به جای سفارش دادن یک همبرگر در روزی که
غذای گرم در خانه ندارند، یک تن ماهی می خرند و آن را با انواع و اقسام ذرت
هایی که در مغازه ها موجود است تزئین می کنندو می خورند.
حساس ها میگو می خورند
غذاهای
دریایی را خیلی از افراد دوست دارند و خیلی های دیگر هم به دلیل خواص
بسیار این غذاها سراغ شان می روند اما محققان می گویند، افرادی که شخصیت
حساسی دارند، ساندویچ میگو با نان قهوه ای و سبوس دار را بیشتر انتخاب می
کنند.
منابع:
شخصیت شناسی از روی حس چشایی و خوراکیهای مورد علاقه
جوانه چشایی
سلولهای چشایی درون ساختمانهای خاصی به نام جوانه چشایی (پاپیلای زبان) قرار دارند. این ساختمانها عمدتاً روی زبان و کام نرم هستند. جوانههای چشایی روی زبان داخل پاپیلا قرار گرفتهاند (ساختمانهای کوچکی که به زبان، منظره موّاجی میدهند). به تدریج که انسان رشد میکند، جوانههای چشایی در طرفین و سقف دهان از بین میروند و فقط روی سطح زبان باقی میمانند. علاوه بر بالا رفتن سن، عوامل دیگری هم میتوانند روی حس چشایی اثر بگذارند. به طور مثال بعضی داروها یا بعضی بیماریها (ماننددیابت، سیگارکشیدن، کمبود ویتامینها، تومورهای مغز و سر و گردن و مواد شیمیایی) میتوانند موجب اختلال در حس چشایی افراد شوند.
انواع جوانه چشایی
اکثر پاپیلاهای روی زبان، از نوع نخی شکلهستند؛ که فاقد جوانههای چشایی هستند و در درک حس فیزیکی ناشی از تماس با غذا موثرند .پاپیلاهای قارچ شکلکه در جلوی زبان قرار دارند دارای جوانههای چشایی هستند. پاپیلاهای قارچی شکل به صورت نقاط صورتی در لبههای زبان پخش هستند؛ و بعد از خوردن شیر یا غذا بهتر مشاهده میشوند. در عقب زبان ۱۲ پاپیلای جامیحاوی جوانه چشایی قرار دارد . در کناره های انتهای زبان نیز پاپیلای برگه ایوجود دارند.
منابع:
زنان حس چشایی بهتری نسبت به مردان دارند
برخی از زنان از اینکه سلیقه بهتری نسبت به آقایان دارند، احساس غرور و خوشحالی خاصی پیدا میکنند و آن را در مسایل مختلفی مانند مد و تزیینات بروز میدهند. با این وجود هنگامی که صحبت از حس چشایی به میان میآید، شواهد علمی جنسیت زن را برتر میداند. باتوجه به مطالعات انجام شده، خانمها توانایی تعیین تفاوت بهتری در چشیدن طعمها دارند.
این موضوع در آزمایشهای کارشناسان مختلف نیز مورد بررسی قرار گرفته است. زمانی که آنها در آزمایشگاه Nofima نروژ مشغول کار روی تحقیقات خود بودند، همیشه در پایان فرآیند زنان به عنوان برنده میدان شناخته میشدند.
توانایی چشایی برتر فقط محدود به زنان بزرگسال نمیشود. پژوهشهای حاکی از آن است که دختران جوان هم حس قویتری در مزه کردن طعمها در برابر پسران دارند. دانشمندان طی مطالعه اخیر خود در دانمارک به این نتیجه رسیدند که حس چشایی دانشآموزان ابتدایی و متوسطه با توجه به اولویتهای غذایی و خصوصیات آنها بر مساله تمایز قایل شدن بین طعمهای شیرین و ترش تاثیرگذار است.
در پایان مشخص شد که دختران قدرت تشخیص بهتری در چشیدن طعمها نسبت به پسران دارند. این پژوهش نشان داد که پسران برای رسیدن به سطح تشخیص مشابه دختران، بایستی مواد غذایی مورد نیازشان حداقل ۱۰ درصد ترشتر یا ۲۰ درصد شیرینتر باشد. نکته جالب توجه دیگر این است که طبق این تحقیق، پسرها نسبت به دختران طعمهای شیرین را در اولویت بالاتری قرار میدهند.
در نهایت چه چیزی باعث میشود که دختران و زنان درک بهتری از طعم غذا داشته باشند؟
باید گفت که هنوز هم پژوهشهای زیادی در این زمینه در حال انجام است، اما با توجه به علم روز، اساسیترین پاسخ به سوال فوق را اینگونه میتوان بیان کرد:
زنان معمولا حسگرها و مناطق چشایی (زایدههای قارچمانند) بیشتری روی زبانهای خود دارند.
با این وجود، از نقطه نظر تکاملات انسانی به این نتیجه میتوان رسید که ابزارهای چشایی زنان توسعه بیشتری یافته است. دلیل آن هم به این خاطر است که جنس زن نقش مهمتری در مراقبت از فرزندان (هم در طول دوران بارداری و هم پس از آن) دارد. شاید به همین سبب است که تمایل زنان به داشتن حس بویایی قویتر نیز نسبت به مردان بیشتر است.
تفاوت سلیقه در مردان، زنان و کودکان
مردها بیش از زنان به مزههای افراطی علاقه دارند و بیشتر جذب نوشیدنیهای غیرالکلی شیرین میشوند اما جالب آن است که از ۹۰ درصد کودکان و نوجوانانی که به نوشیدنی علاقه دارند، ۳۰ درصد علاقه بیشتری به نوشیدنیهای کمشیرین یا بیشکر دارند و این امر میتواند اطلاعاتی مفید برای تولیدکنندگان موادغذایی و والدین باشد تا برای کودکان غذاهایی سالم تهیه کنند.
ارتباط ذایقه و سن
تحقیقات همچنین روش کرد که قدرت چشایی در حین ورود کودک به دوران نوجوانی دچار تغییرات باورنکردنی میشود و در سن ۱۳، ۱۴ سالگی به اوج تغییرات خود میرسد. بررسیها نشان داد نوجوانان در این سن بیشتر به موادغذایی ترش علاقه پیدا میکنند و تمایل به غذاهای شیرین به مرور کم میشود.
تفاوت قدرت چشایی در نقاط مختلف جهان
نکته جالب دیگر آنکه قدرت چشایی از یک نقطه به نقطهای دیگر و از کشوری به کشوری دیگر با هم متفاوت است، بهطوری که تحقیقات روی دو ایالت در شمال و جنوب کانادا نشان داد شمالیها بهتر از جنوبیها مزه ترش را تشخیص میدهند. بهطور دقیقتر شمالیها قادرند ۳۷/۰ گرم اسید در یک لیتر آب را تشخیص دهند، در حالی که جنوبیها به سختی ۵/۰ گرم اسید در یک لیتر آب را تشخیص میدهند.
منابع:
زنان حس چشایی بهتری نسبت به مردان دارند